รองเท้านารีออร์คิดฟาร์ม

วิสาหกิจชุมชน รองเท้านารีออร์คิดฟาร์ม
ทะเบียน: 5-91-06-01/1-0050
ที่อยู่: บ้านคีรีวง 61/1 หมู่ 7 บ้านคีรีวง ต.ทุ่งหว้า อ.ทุ่งหว้า จ.สตูล
โทรศัพท์: 082-8038940
Email: preeda8940@gmail.com
Facebook: ทุ่งหว้าโฮมสเตย์ บ้านคุณปรีดา

“รองเท้านารีขาวสตูล” คือ กล้วยไม้พันธุ์ไทยแท้เฉพาะถิ่นทางภาคใต้ ขึ้นตามป่าเขาหินปูน ความชื้นสูง พบมากที่สุดในแถบ จ.สตูล ตั้งชื่อตามเอกลักษณ์ของ ดอกสีขาวสะอาดตา มีลักษณะขอบปากงองุ้มเข้าหากัน คล้ายหัวรองเท้าของชาวดัตช์

ด้วยความที่เป็นพืชปลูกง่าย ตายยาก มีดอกสวยงามตามฤดูกาลไม่เคยขาด ทำให้ รองเท้านารีขาวสตูล ได้รับความนิยมนำไปปลูก รวมถึงการขายส่งออกไปต่างประเทศจำนวนมาก ทำให้เกิดการลักลอบเก็บรองเท้านารีขาวสตูลออกจากป่า เวลาเดียวกันป่าไม้ก็ถูกทำลายลง ก็ทำให้รองเท้านารีขาวสตูลในแหล่งธรรมชาติจึงลดลงจนใกล้สูญพันธุ์ 

ปรีดา เกลี้ยงกลม สาวชาวทุ่งหว้าโดยกำเนิด ใช้เวลาทั้งชีวิตอุทิศให้กับการเรียนรู้ ศึกษา เพื่อจะปลูกและเพาะพันธุ์รองเท้านารีขาวสตูลเพื่อการอนุรักษ์ เมื่อพืชท้องถิ่นที่เธอเห็นมาตั้งแต่เด็ก ๆ กำลังจะสูญหายไปจากธรรมชาติ

“เพื่อนที่ทำงานจัดสวนนำให้เป็นของฝาก เมื่อ 20 ปีที่แล้ว เราก็ เอ๊ะ! ดอกอะไร ทำไมสวยจัง แต่เลี้ยงเขาไม่รอด มันตาย! แถว ๆ บ้านตอนนั้นก็จะมีไอ้ต้นนี้ห้อยหน้าบ้านทุกบ้านเลย เฮ้ย! มันเหมือนที่เพื่อนให้มาเลย เลยขอเขา ไปเที่ยวขอเอามาเลี้ยง ทุกบ้านเลย เขาก็บอกว่ามันชื่อ ขาวสตูล เอ้ย! มันชื่อจังหวัดเรานี่น่า ถามเขาว่าได้มาจากไหน เขาตอบก็ได้มาจากในป่า สมัยนั้นชาวบ้านยังมีอาชีพทำไม้กัน ตอนนั้นก็ไม่ได้มีความคิดเป็นนักอนุรักษ์อะไรหรอก” ปรีดา เกลี้ยงกลม เล่าย้อนความหลัง

จากนั้น คุณปรีดา ก็เริ่มเรียนรู้ศึกษา ทดลอง สังเกต ลองผิดลองถูกด้วยตัวเอง เพราะความหลงใหลใน รองเท้านารีขาวสตูล หมดหัวใจ ใช้เวลามากกว่า 5 ปี

“เขาชอบชื้น ไม่ชอบแฉะ แดดตอนเช้าต้องได้แต่ห้ามเกิน 9 โมง หลังจากนั้นไม่รับแดด แต่รับแสง 70% แดดกับแสงไม่เหมือนกันนะ ส่วนอาหาร (ปุ๋ย) ต้องให้ช่วงเวลา 7-9 โมงเช้า เพราะถ้าเลยเวลานั้นเขาจะไม่รับ ปากใบจะเปิดเพื่อปรุงอาหาร (สังเคราะห์แสง) เฉพาะเวลานั้น ที่สำคัญที่สุดซึ่งมันจะสัมผัสกับ จ.สตูล เพราะเขาเป็นพืชเขตร้อน ขึ้นในภูเขาหินปูน น้ำที่นี่ก็เป็นน้ำหินปูน พืชอื่น ๆ ถ้าได้รับน้ำหินปูน หินปูนจะปิดปากใบทำให้ปรุงอาหารไม่ได้ แต่รองเท้านารีขาวสตูลไม่ใช่ เขาเกิดที่นี่ ที่นี่คือที่ของเขา ถามว่าเลี้ยงที่อื่นได้ไหม ได้ ต้องเป็นพันธุ์ผสม แต่ความสมบูรณ์ไม่เท่าดั้งเดิมอยู่ดี 4 ปีถึงให้ดอกช้า แต่ที่นี่ไม่ถึงปีก็ให้ดอกแล้ว” ปรีดา เกลี้ยงกลม กล่าว

เมื่อได้รู้จักและคุ้นเคยกับพันธุ์ไม้ท้องถิ่นชนิดนี้เป็นเวลา 20 ปี ความผูกพันก็บังเกิด คุณปรีดา จึงได้จัดตั้ง กลุ่มรองเท้านารีออร์คิดฟาร์ม เปิดบ้านตนเองเป็น ศูนย์เรียนรู้กล้วยไม้ไทย พันธุ์รองเท้านารีขาวสตูล มีโฮมสเตย์ แขกที่มาพักจะได้รับความรู้เรื่องรองเท้านารีขาวสตูล พร้อมได้เห็นของจริง เป็นการส่งต่อความรู้และแนวคิดการอนุรักษ์สู่สาธารณะ คนในชุมชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กและเยาวชน รวมถึงการรับเชิญไปเป็นวิทยากรให้ความรู้ในเวทีต่าง ๆ ทั่วประเทศ ด้วยเจตนาเดียวกัน 

“ก็ในเมื่อเราเลี้ยงเป็นแล้ว เราทำเป็นศูนย์เรียนรู้ให้เยาวชน ประชาชน รู้จักและหวงแหนพันธุกล้วยไม้รองเท้านารีขาวสตูล เพราะเชื่อไหม คนสตูลเองบางคนยังไม่รู้จักเลย ที่นี่เราให้ดู ให้ศึกษา แต่ไม่ได้ขาย ให้เงินเท่าไรก็ไม่ขาย” ปรีดา เกลี้ยงกลม กล่าว

ด้วยความที่เป็นพืชปลูกง่าย ตายยาก มีดอกสวยงามตามฤดูกาลไม่เคยขาด ทำให้ รองเท้านารีขาวสตูล ได้รับความนิยมนำไปปลูก รวมถึงการขายส่งออกไปต่างประเทศจำนวนมาก ทำให้เกิดการลักลอบเก็บรองเท้านารีขาวสตูลออกจากป่า เวลาเดียวกันป่าไม้ก็ถูกทำลายลง ก็ทำให้รองเท้านารีขาวสตูลในแหล่งธรรมชาติจึงลดลงจนใกล้สูญพันธุ์ คุณปรีดา ได้ริเริ่มทำโครงการ “คืนกล้วยไม้สู่ป่า” อีกด้วย

“ก็ตั้งใจว่าจะนำกล้วยไม้ที่เราเพาะไปปลูกในป่า คืนเขากลับไปสู่บ้านที่แท้จริง โดยร่วมกับ หน่วยพิทักษ์ป่าคีรีวง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาบรรทัด ขอปลูกในพื้นที่ภายในที่ทำการหน่วย เพราะถ้าไปปลูกในป่าที่ที่ไม่มีการดูแล อาจจะถูกลักลอบเก็บไปอีกก็ได้ อยากให้คนรุ่นหลังได้สืบทอด หวงแหน ทรัพยากร พันธุ์พืช สัตว์ที่มีอยู่ อย่าให้มันสูญหายไปจากประเทศของเรา” ปรีดา เกลี้ยงกลม ทิ้งท้าย

สินค้าและบริการ

•  ศูนย์เรียนรู้กล้วยไม้ไทย พันธุ์รองเท้านารีขาวสตูล เรียนรู้เกษตร การเพาะเลี้ยงกล้วยไม้ และพืชท้องถิ่น
• โฮมสเตย์ บ้านคุณปรีดา สามารถรองรับผู้เข้าพักได้ 8 คน พร้อมอาหารพื้นบ้านแสนอร่อย
• ผลิตภัณฑ์ของที่ระลึกจากดินไทย งานประดิษฐ์จากการปั้นดิน เช่น ดอกไม้ กล้วยไม้ ตลอดจนฟอสซิลต่าง ๆ ออกมาในรูปของพวงกุญแจ หรือ กระถางดอกไม้จำลองสำหรับวางโชว์บนโต๊ะทำงาน หรือโต๊ะอาหาร